Döner Enkoder Modülü

Ne Yaparlar ve Nasıl Kullanılır?

Döner enkoder modülleri, dönme hareketini algılayan ve belirli bir sayıda darbeyi sayabilen elektronik bileşenlerdir.

Döner Enkoder Modülleri Nedir?

Döner enkoder modülleri, mekanik dönme hareketini elektriksel sinyallere dönüştüren cihazlardır. Genellikle bir şaftı döndürerek darbe sinyalleri üretirler. Bu darbeler, döner enkoderin pozisyonunu ve dönme hızını izlemek için kullanılabilir. Döner enkoderler, genellikle iki ana tipe sahiptir: inkremental ve mutlak.

  • İnkremental Döner Enkoderler: Bu tür enkoderler, dönme hareketini darbe sayısına çevirir. Her bir dönüş sırasında belirli bir sayıda darbe üretirler. İnkremental enkoderler, dönme yönünü ve hızını izlemek için kullanılır.
  • Mutlak Döner Enkoderler: Bu tür enkoderler, her dönüşün belirli bir pozisyonunu temsil eden benzersiz bir kod üretirler. Bu kod, döner enkoderin anlık pozisyonunu tam olarak belirtir. Mutlak enkoderler, daha fazla hassasiyet gerektiren uygulamalarda kullanılır.

Çalışma Prensibi

Döner enkoderler, temel olarak iki bileşeni içerir: sabit bir sensör ve dönen bir disk veya şaft. İkinci bileşen, dönme hareketini algılar ve sinyal üretir.

  • İnkremental enkoderler, bir veya daha fazla sabit sensör ve üzerinde delikler bulunan bir dönen disk içerir. Delikler, sensör tarafından algılandığında darbeler üretilir.
  • Mutlak enkoderler, bir sabit sensör ve dönen bir disk içerir. Disk üzerinde benzersiz bir desen veya kod vardır. Sensör, disk üzerindeki deseni okuyarak anlık pozisyonu belirler.

Kullanım Alanları

Döner enkoder modülleri, çeşitli uygulama alanlarında kullanılır. İşte bazı örnekler:

  1. Endüstriyel Otomasyon: Fabrikalarda, makinelerin konumunu ve dönme hızını izlemek için kullanılır.
  2. Robotik: Robotların eklem pozisyonlarını belirlemek ve hareketlerini kontrol etmek için kullanılır.
  3. Otomotiv: Otomobil direksiyonlarında, hızlı yön değişikliklerini algılamak için kullanılır.
  4. Medikal Cihazlar: Tıbbi ekipmanlarda, cerrahi robotlarda ve diğer medikal cihazlarda kullanılır.
  5. Oyuncaklar ve Eğlence Cihazları: Elektronik oyuncaklar, oyun konsolları ve diğer eğlence cihazları için pozisyon izleme ve kontrol için kullanılır.

Örnek Proje: Arduino ile İnkremental Döner Enkoder Kullanımı

Aşağıda, Arduino kullanarak basit bir inkremental döner enkoder projesi önerisi bulunmaktadır. Bu proje, döner enkoderin dönme hızını ve yönünü izlemek için kullanılır.

Malzemeler:

  1. Arduino (örneğin, Arduino Uno)
  2. İnkremental döner enkoder
  3. Breadboard ve Jumper kabloları

Devre Bağlantısı:

  1. İnkremental döner enkoderin A ve B sinyal pinlerini Arduino’nun iki dijital pinine bağlayın.
  2. Arduino’nun toprak (GND) pinini enkoderin toprak pinine bağlayın.

Arduino Programı:

Aşağıda, Arduino ile inkremental döner enkoder projesi için kullanabileceğiniz temel bir örnek program bulunmaktadır. Bu program, döner enkoderin dönme hızını ve yönünü izler.

#define encoderPinA 2
#define encoderPinB 3

volatile int encoderPos = 0;
boolean A_set = false;
boolean B_set = false;

void setup() {
  pinMode(encoderPinA, INPUT_PULLUP);
  pinMode(encoderPinB, INPUT_PULLUP);
  attachInterrupt(0, doEncoder, CHANGE);
  attachInterrupt(1, doEncoder, CHANGE);
}

void loop() {
  if (encoderPos < 0) {
    // Dönme yönü ters
    // Yapılacak işlemi burada ekleyebilirsiniz.
  } else {
    // Dönme yönü ileri
    // Yapılacak işlemi burada ekleyebilirsiniz.
  }
  encoderPos = 0;
}

void doEncoder() {
  A_set = digitalRead(encoderPinA);
  B_set = digitalRead(encoderPinB);

  if (A_set != B_set) {
    encoderPos++;
  } else {
    encoderPos--;
  }
}

Bu program, inkremental döner enkoderin A ve B sinyallerini izler ve dönme yönünü ve hızını hesaplar. Bu bilgi, projenizde belirli işlevleri veya cihazları kontrol etmek için kullanılabilir. Döner enkoderler, pozisyon ve dönme hızı izlemek için yaygın olarak kullanılan bileşenlerdir.