R Programlama Dilinde Değişkenler

R Programlama Dilinde Değişkenler

R programlama dilinde değişkenler (variables), verileri saklamak ve üzerinde işlem yapmak için kullanılan temel yapılardır. Bir değişken, bellekte belirli bir alanı temsil eder ve bu alanda bir değer tutar. Veri analizi, istatistiksel modelleme veya makine öğrenimi projelerinde değişkenler, tüm hesaplamaların ve modelleme süreçlerinin temel bileşenidir.

R, dinamik tipli (dynamically typed) bir dildir. Bu da, bir değişkenin türünün (örneğin sayısal, karakter, mantıksal) önceden tanımlanmasına gerek olmadığı anlamına gelir. Değişkenin türü, kendisine atanan değere göre otomatik olarak belirlenir.

1. Değişken Nedir?

Bir değişken, bir isim (identifier) aracılığıyla bellekteki bir değere erişim sağlar.
Matematikte “x = 5” bir eşitlik anlamına gelirken, programlamada “x <- 5” bir atama (assignment) işlemidir. Bu ifade, “5 değerini x adlı değişkene ata” anlamına gelir. R Programlama Dilinde Değişkenler şu şekilde ifade edilir.

Örnek:

x <- 5
y <- 10
z <- x + y
print(z)
# [1] 15

Burada:

  • x, y ve z değişkenlerdir.
  • x + y ifadesi ile aritmetik bir işlem yapılmış ve sonuç z değişkenine atanmıştır.

Değişken Tanımlama Kuralları

R’da değişken isimleri belirli kurallara uymalıdır. Bu kurallar hem okunabilirliği artırır hem de kodun hatasız çalışmasını sağlar.

2. Geçerli değişken tanımlama kuralları:

Bir değişken:

  • Harf (A–Z veya a–z) ile başlamalıdır.
  • Harf, sayı veya “_” (alt çizgi) karakteri içerebilir.
  • Büyük/küçük harf duyarlıdır. (data ve Data farklı değişkenlerdir.)
  • Boşluk içeremez.
  • R’daki anahtar kelimeler (ör. if, else, for, TRUE, NULL) değişken adı olarak kullanılamaz.

Hatasız Örnek:

age <- 25
student_name <- "Onur"
Data2025 <- c(12, 15, 18)
temperature_C <- 21.5

Hatalı Örnek

2value <- 10     # sayı ile başlayamaz
student name <- "Ali"  # boşluk içeremez
TRUE <- 1        # rezerve edilmiş bir kelime

3. Atama Operatörleri

R’da değişkenlere değer atamanın birden fazla yolu vardır. En yaygın kullanılan operatör <- işaretidir.

Kullanılan Atama Biçimleri:

OperatörAçıklamaÖrnek
<-Sol yönlü atama (en yaygın)x <- 10
->Sağ yönlü atama10 -> x
=Eşitlik operatörü (fonksiyon içi kullanılır)x = 10

Not: R topluluğunda standart yaklaşım x <- 10 biçimidir. Bu, kodun daha okunabilir ve R standartlarına uygun olmasını sağlar.

4. Değişken Türleri (Veri Tipleri)

R’da bir değişken, kendisine atanan değere göre otomatik olarak belirli bir veri tipine sahip olur. En temel veri türleri şunlardır:

Veri TürüAçıklamaÖrnek
NumericSayısal değerler (tam veya ondalıklı)x <- 3.14
IntegerTam sayılar (L son ekiyle)y <- 10L
CharacterMetin (string) ifadelername <- “Alex”
LogicalMantıksal değerler (TRUE/FALSE)flag <- TRUE
ComplexKarmaşık sayılarz <- 3 + 2i
RawHam byte verisir <- charToRaw(“R”)

Örnek:

a <- 3.14
b <- "R Studio"
c <- TRUE
d <- 10L

typeof(a)   # "double"
typeof(b)   # "character"
typeof(c)   # "logical"
typeof(d)   # "integer"

5. Değişkenin Türünü Kontrol Etme ve Dönüştürme


R’da bir değişkenin türünü kontrol etmek için is. fonksiyonları, dönüştürmek için as. fonksiyonları kullanılır.

Tür Kontrol Fonksiyonları:

is.numeric(3.5)    # TRUE
is.character("data")  # TRUE
is.logical(FALSE)  # TRUE

Tür Dönüştürme Fonksiyonları:

as.character(25)   # "25"
as.numeric("42")   # 42
as.logical(0)      # FALSE

Uyarı: Tür dönüşümünde hatalı girişler NA (Not Available) değerine neden olabilir.

as.numeric("abc")
# Warning: NAs introduced by coercion
# [1] NA

6. Değişkenlerin Kapsamı (Scope)

R’da değişkenlerin erişim alanı (scope), nerede tanımlandıklarına bağlıdır:

  • Global değişkenler: Ana çalışma alanında (Global Environment) tanımlanır ve tüm script boyunca erişilebilir.
  • Yerel değişkenler: Fonksiyon veya döngü gibi yapılar içinde tanımlanır ve yalnızca o blok içinde geçerlidir.

Örnek:


my_function <- function() {
  y <- 50   # Yerel değişken
  print(y)
}

my_function()
# [1] 50

print(x)
# [1] 100
print(y)   # Hata: y tanımlı değil

7. Değişkenleri Listeleme, Silme ve Bellek Yönetimi

R çalışma alanındaki değişkenleri yönetmek için şu komutlar kullanılır:

KomutAçıklama
ls()Mevcut değişkenleri listeler
rm(x)Belirli bir değişkeni siler
rm(list = ls())Tüm değişkenleri siler
gc()Bellek temizliği yapar

Örnek:

x <- 5
y <- 10
ls()         # "x" "y"
rm(x)
ls()         # "y"

8. Değişken Adlandırma Stratejileri (Best Practices)

Profesyonel R projelerinde, değişken isimlendirmesi okunabilirlik ve sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Aşağıdaki yaklaşımlar önerilir:

Anlamlı isimler kullanın:

total_sales <- 12000

average_age <- 34.6

Küçük harf ve alt çizgi kullanın (snake_case):

student_name <- “Onur”

data_frame_list <- list()

Kısaltmalardan kaçının:
ts yerine total_sales gibi açıklayıcı adlar tercih edilmelidir.

Değişkenler, R programlama dilinin temel yapı taşlarından biridir. Doğru tanımlama, uygun tür seçimi ve temiz adlandırma, veri analizi projelerinde hem okunabilirliği hem de performansı artırır.

Eğer R Programını indirmek isterseniz buraya tıklayınız : R: The R Project for Statistical Computing – https://www.r-project.org/

Eğer R Studio Programını indirmek isterseniz buraya tıklayınız: RStudio Desktop – Posit – https://posit.co/download/rstudio-desktop/

Eğitimlerimize katılarak bu ve diğer projeleri uygulamalı olarak öğrenebilirsiniz. Eğitimlerimize ve diğer bilgilere buradaki linkten (https://www.facadium.com.tr/) ulaşabilirsiniz. Detaylı bilgi için lütfen bizlere 0553 377 29 28 numaralı telefondan ya da info@facadium.com.tr mail adresinden ulaşınız.

Etiketler